PROFILAKTYKA

CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

(CHUK)

CELE:

• promocja zdrowego stylu życia wśród pacjentów

• identyfikacja osób o podwyższonym ryzyku chorób układu krążenia

• wczesne wykrywanie i niwelowanie czynników ryzyka

• zwiększenie wykrywalności oraz skuteczności leczenia chorób układu krążenia

• zmniejszenie zachorowalności i umieralności

PACJENCI OBJĘCI PROFILAKTYKĄ:

• Pacjenci obu płci, którzy w danym roku kalendarzowym kończą 35, 40, 45, 50, 55 lat

i nigdy nie rozpoznano u nich choroby układu krążenia oraz nie korzystali w okresie ostatnich 5 lat ze świadczeń udzielanych w ramach profilaktyki chorób układu krążenia.

• Pacjenci ze szczególnymi wskazaniami:

– nadciśnienie tętnicze krwi (wartość RR >140/90 mmHg),

– zaburzenia gospodarki lipidowej,

– palenie tytoniu,

– niska aktywność ruchowa,

– nadwaga i otyłość,

– upośledzenie tolerancji glukozy,

– wzrost stężenia fibrynogenu,

– wzrost stężenia kwasu moczowego,

– nadmierny stres,

– nieracjonalne odżywianie,

– obciążenia genetyczne.

Choroby układu krążenia [ CHUK ] są jedną z głównych przyczyn zgonów na świecie

i w Polsce. Światowa Organizacja Zdrowia ( WHO) wskazała kilka najistotniejszych czynników ryzyka zachorowania na choroby układu krążenia. Należą do nich:

• nadciśnienie tętnicze krwi,

• picie alkoholu,

• palenie tytoniu,

• zła dieta,

• nadwaga i otyłość,

• stres,

• mała aktywność fizyczna,

• obciążenia genetyczne.

Jeżeli pacjent spełnia powyższe kryteria oraz odczuwa, np. ból w klatce piersiowej z niepokojem, dusznością, kołataniem serca, niekiedy z zawrotami głowy i nudnościami powinien wziąć udział w tym programie.

Zakres świadczeń:

• – przeprowadzenie wywiadu i wypełnienie karty badania profilaktycznego,

• – wykonanie badań biochemicznych krwi (stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL, HDL, triglicerydów i poziomu glukozy), dokonanie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, określenie BMI,

• – wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, która obejmuje badanie przedmiotowe oraz ocenę czynników ryzyka zachorowań na choroby układu krążenia, kwalifikację do odpowiedniej grupy ryzyka oraz ocenę globalnego ryzyka wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego w przyszłości według klasyfikacji SCORE, edukację zdrowotną oraz decyzję co do dalszego postępowania,

• – informacja o wynikach badania oraz zlecenia dotyczące konieczności zmiany trybu życia lub skierowanie na dalsze leczenie.

• Osoby, które kwalifikują się do profilaktyki chorób układu krążenia proszone są o kontakt

• w celu ustalenia terminu wizyty w Przychodni

Program profilaktyki gruźlicy

Cele ogólne i szczegółowe programu:

• Cele główne:

– zmniejszenie wskaźnika zachorowalności na gruźlicę,
– objęcie wczesną opieką świadczeniobiorców chorych na gruźlicę,
– zmniejszenie wskaźnika śmiertelności na gruźlicę;

• Cele pośrednie:
  – podniesienie świadomości społecznej poprzez edukację zdrowotną w zakresie informacji o źródłach i drogach zakażenia, czynnikach wpływających na ryzyko zachorowania na gruźlicę, skutkach zdrowotnych i społecznych choroby, danych epidemiologicznych właściwego terenu, ośrodkach medycznych prowadzących terapię oraz podstawach prawnych obowiązku leczenia,
  – zwiększenie dostępności do świadczeń pielęgniarki środowiskowej oraz poradni specjalistycznych – gruźlicy i chorób płuc.

Osoby obciążone czynnikami ryzyka

Adresatami są osoby dorosłe, nie posiadające w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy, w tym w szczególności:

• osoby, które miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą lub,

• osoby, u których stwierdza się przynajmniej jedną z następujących okoliczności usposabiających: bezrobotny, niepełnosprawny, obciążony długotrwałą chorobą, obciążony problemem alkoholowym i/lub narkomanią, bezdomny, uzależniony od substancji psychoaktywnych.

Realizacja świadczenia

Świadczenia (raz na dwa lata) udzielane są bez skierowania, pacjentom znajdującym się na liście aktywnej świadczeniobiorców pielęgniarki POZ.

Zadaniem pielęgniarki jest dotarcie do osób szczególnie zagrożonych chorobą. Programem mogą być objęci także świadczeniobiorcy, którzy samodzielnie zgłoszą się do gabinetu pielęgniarki POZ.

Na czym polega program

W ramach programu pielęgniarka POZ przeprowadza ankietę w celu wstępnej oceny stanu zagrożenia gruźlicą płuc oraz skierowania do dalszej diagnostyki i leczenia w poradni specjalistycznej.
Ankieta jest poufna, zawiera informacje dotyczące m.in.: warunków mieszkaniowych, ewentualnego kontaktu z osobami chorymi na gruźlicę, narażenia na kontakt z azbestem, sadzą, smołą, spalinami i surowcami gumowymi, cukrzycy, przewlekłej niewydolności nerek, odżywiania się, chorób krwi, palenia papierosów, nadużywania alkoholu, uzależnienia od narkotyków, dolegliwości typu: utrzymujący się ponad 3 tygodnie – przewlekły kaszel, krwioplucie, duszność, osłabienie, stany podgorączkowe, ból w klatce piersiowej, nocne poty, nawracające zakażenia układu oddechowego, gwałtownej utraty wagi ciała, przyjmowania leków osłabiających odporność (leki immunosupresyjne, sterydy). Na podstawie ankiety oceniany jest poziom ryzyka zachorowania na gruźlicę. W razie stwierdzenia podwyższonego ryzyka zachorowania na gruźlicę, pacjent jest kierowany na dalszą diagnostykę i ewentualne leczenie do Poradni Gruźlicy i Chorób Płuc.

Opis problemu zdrowotnego

Gruźlica jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterię – prątek gruźlicy. Źródłem zakażenia jest najczęściej chory na gruźlicę – prątkujący. Osoba chora na gruźlicę podczas kaszlu, kichania, odkrztuszania /odpluwania/ głośnego śmiechu, mówienia, wydala prątki wraz z kropelkami śluzu.
Zakażenie drogą powietrzną, zwane też zakażeniem inhalacyjnym (kropelkowym) jest najczęstszym sposobem zakażenia. Jeden nie leczony chory prątkujący zakaża w ciągu roku średnio od 10 do 15 osób.

Gruźlica klasyfikowana jest jako choroba społeczna, a więc związana z warunkami bytowania: życia (mieszkanie, odżywienie), pracy i wypoczynku. Przyczyną rozwoju choroby u zakażonego, jest osłabienie sił obronnych organizmu. Najczęstszymi czynnikami zewnętrznymi osłabiającymi organizm ludzki są: niedożywienie oraz złe warunki mieszkaniowe. Do czynników wewnętrznych sprzyjających zachorowaniu na gruźlicę należą: zakażenie HIV, cukrzyca, choroby nowotworowe, choroby krwi, schyłkowa niewydolność nerek, leczenie immunosupresyjne np. w stanach po transplantacji, pylica płuc, leczenie sterydami przez okres dłuższy niż 3 tygodnie w dawce powyżej 15mg/dobę, szybka utrata masy ciała.

Wczesne wykrycie choroby i natychmiastowe, prawidłowo prowadzone leczenie chorego sprawia, że już po miesiącu pacjent przestaje być zaraźliwy dla otoczenia.

PROFILAKTYKA

„Suplementacja witaminy D 3

CELE:

• prawidłowy rozwój układu kostnego u dziecka od chwili poczęcia

PACJENCI OBJĘCI PROFILAKTYKĄ:

• matki w ciąży i karmiące,

• dzieci od chwili narodzin do końca 6 miesiąca życia,

• dzieci po ukończeniu 6 miesiąca życia,

• młodzież,

• dorośli.

REALIZATORZY:

• położne środowiskowe,

• pielęgniarka szczepień,

• pielęgniarka edukacyjna,

• lekarze POZ.

Materiał edukacyjny

Witamina D3, która ma największe znaczenie dla człowieka, powstaje w skórze pod wpływem światła słonecznego. W naskórku dzięki ekspozycji na światło słoneczne dochodzi do szeregu przemian chemicznych, które doprowadzają do powstania witaminy D3.

Witaminie D3 przypisuje się wiele właściwości. Głównie odpowiedzialna jest za regulację gospodarki wapniowo – fosforanowej w organizmie. Jej właściwy poziom wpływa na dobry stan kości, zębów, zapobiega powstawaniu krzywicy, osteoporozy i osteomalacji. Właściwy poziom witaminy D3 odgrywa dużą rolę w prawidłowej odpowiedzi immunologicznej organizmu – dzięki jej właściwej ilości dochodzi do podwyższenia odporności i tym samym do rzadszego zapadania na rożnego rodzaju infekcje. Ponadto wysoki poziom witaminy D3 zmniejsza ryzyko rozwoju niektórych chorób autoimmunologicznych (stwardnienie rozsiane, nieswoiste zapalenia jelit, toczeń rumieniowaty) i nowotworów (raka sutka, jelita grubego i prostaty). Wysoki poziom witaminy D zmniejsza też ryzyko rozwoju miażdżycy i innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Ogranicza też rozwój niektórych chorób psychicznych ( schizofrenii i i nerwicy lękowej ). Niski poziom witaminy D ma też wpływ na rozwój cukrzycy typu 1 i 2. 

Suplementacja

Witaminę D człowiek pozyskuje na dwa sposoby: przebywając na słońcu lub jedząc zawierające ją produkty. Oba źródła są niewystarczające. Każde dziecko od pierwszych dni życia powinno dostawać witaminę D w postaci suplementu. Dawkę suplementacji zawsze powinien ustalić lekarz.

Witamina D – źródła pokarmowe

Witaminę D można znaleźć głównie w rybach morskich. Najlepiej podawać je gotowane, pieczone albo duszone, smażenie niszczy bowiem witaminę D. Niewielkie ilości tej witaminy zawierają również:

• jajka,

• pełne mleko i produkty mleczne,

• oleje roślinne,

• wątroba,

• sery dojrzewające.

Zawartość witaminy D w wybranych produktach